Evrensel masallar engelsiz bir dünya için yeniden yazıldı
Kült kabul edilen masalları dünyada ilk kez ‘edebiyat dünyasında yeni nesil farkındalık yaratmak’ hedefiyle yeniden yorumlayan İZEV Vakfı, farklılıkları ötekileştiren, ayrıştıran, dışlayan yargılara yeni bir yol gösteriyor.
Serinin ilk kitabı Kırmızı Başlıklı Kız’da, hayvan hakları aktivisti down sendromlu kız çocuğunun hayvanlar üzerinde yapılan deneylere karşı mücadelesi anlatılıyor. Masalın yeni versiyonunda Kırmızı Başlıklı Kız ve ormanda karşılaştığı kurt arkadaş oluyor ve bu masalın sonu kötü bitmiyor. Projenin ilk aşamasında 10 kitap hazırlandı ve resimlendi. Türkiye’de yayımlanacak kitaplar, ABD ve Avrupa’da da okuyucularla buluşacak.
Küresel masallar, dünyada ilk kez zihin farklı bireylerle ilgili toplumda farkındalık yaratmak amacıyla yeniden yorumlandı. İZEV Vakfı’nın girişimiyle oluşturulan ‘farkındalık temalı dünya klasikleri’nin ilki Kırmızı Başlıklı Kız, raflara çıkıyor. Masalın yeni versiyonunda down sendromlu bir birey olan Kırmızı Başlıklı Kız ve onu yemek isteyen kurt hayvan haklarını savunmak için el ele veriyor. Travmatik ögelerden arındırılarak kapsayıcı bir bakışla yeniden yorumlanan masallar ayrıştıran kalıpları kırma mesajı veriyor.
Engelliler Haftası’nda projenin ve kitabın tanıtımı amacıyla Sarıyer Down Town Cafe’de bir basın toplantısı düzenlendi. Toplantıda projeyi anlatan İZEV Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Merve Kılıç, şunları söyledi:
“Masallar nesiller boyu çocukların hayatı tanımaları, anlamlandırmaları ve ilk yaşam deneyimlerini edinmeleri için temel olan eserler. Dünya klasiği haline gelen birçok evrensel masal yazılıp söylendiği dönemlerden günümüze milyonlarca kişiye arkadaşlık etti. Pinokyo, Kırmızı Başlıklı Kız, Don Kişot, Üç Silahşörler gibi çocuk klasikleri yüzlerce yıldır tüm kuşakların ilk kahramanları, ilk arkadaşları ve ilk kitapları arasında yer alır. Biz masalların dünyasından ve gücünden yararlanmak, her türlü ayrımcılığa karşı durarak toplumu bir arada tutan dinamikleri sağlamlaştırmak istedik.
İnovasyonun iletişimdeki hıza yetişmekte zorlandığı, değişimin artık on yıllar değil aylarla ifade edildiği ve toplumsal ihtiyaçların da hızla arttığı bir dönemde, kalıpları kırmak için bir adım daha atıyoruz. İstanbul Zihinsel Engelliler için Eğitim ve Dayanışma Vakfı (İZEV) olarak ‘Hayat ve Biz’ başlıklı projemizin üçüncü aşamasına geçiyoruz. ‘Edebiyat ve Biz’ projemiz kapsamında dünya çocuk klasiklerini günümüz ihtiyaçlarına göre insan hayatı ve haklarına saygılı, çevre, doğa ve eşitsizlikler konusunda duyarlı bir perspektiften güncellemek ve kapsayıcı bir dille yeniden yeni nesillere ulaştırmak için yola çıktık.”
BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri odağında hazırlanan 10 kitaplık seride, kültür mirası haline gelen evrensel masalların aslına sadık kalarak, modern çağın gerçeklerine göre yeniden yazıldığını belirten Kılıç, şöyle devam etti:
“Yeniden yorumlanan masallarda özel gereksinimli karakterlerin olay örgüsüne dahil olması, kahramanlaştırılması önemliydi. Hikayelerin hem bugünün dünyasını yansıtması hem de geleceği şekillendirecek mesajlar vermesi amaçlandı. Zihinsel ve bedensel farklı bireylerin de birer kahraman olabileceğini, idolleştirilebileceğini, çocuklara model olabileceğini dünyanın en çok bilinen masal kitapları ve masal karakterleriyle göstermek istedik. Masalları bugünün ve yarının dünyasına uyarlayarak cinsiyetçi, ırkçı, ayrımcı, seçkinci yanlarından arındırıp ‘engelli’ diye tanımlanan karakterlerin sıra dışı yanlarıyla iyiye, olumluya odaklı kapsayıcı hikayeler oluşturduk. İlk aşamada 3-13 yaş arası tüm çocukları, ebeveynleri ve öğretmenleri hedefliyoruz. İkinci aşamada özel gereksinimli çocuklar, ebeveynleri ve yetişkinler var.”
KİTABIN KONUSU
Babasının çalıştığı laboratuvardaki uygulamalara karşı çıkarak küçük bir kasabaya taşınmasından sonra Kırmızı Başlıklı Kız ormandaki büyükanne ile tanışır. Büyükanneye yemek götürdüğü bir gün kurt ile karşılaşır. Kurt laboratuvardaki deneylerden kaçtığını anlatınca Kırmızı Başlıklı Kız kurda ve diğer hayvanlara yardım etmeye karar verir. İkili hayvanların özgürlüğü ve hayvan hakları için birlikte çalışmaya başlar.
YENİ NESİL MASALLARLA NE HEDEFLENİYOR
Çocukların kapsayıcı ve bütünleştirici bakış açısı kazanmalarının sağlanması, zihinsel ve bedensel farklılığı bulunan bireylere yönelik ayrımcılığın ortadan kaldırılması
Çocukların erken yaşta zihinsel ve bedensel farklılığı bulunan karakterlerle kitaplar aracılığıyla tanışması ve farkındalık kazanmasının sağlanması
Zihinsel ve bedensel farklılığı bulunan çocuklar ve yetişkinlere kendileri gibi sıra dışı özelliklere sahip karakterler ve kahramanlarla motivasyon kazandırılması
Çocukların erken yaşlarda eşitsizlikler, doğa, çevre ve ayrımcılık konularında aktif rol alarak bulunduğu yer ve dünyayı iyileştirme konusunda bilinçlendirilmesi
Hangi kitaplar var
Alfa Kitap tarafından yayımlanacak 10 kitap, 24 ressam tarafından resimlendi. Kitapların Türkiye’den sonra ilk aşamada ABD’de ve Avrupa ülkelerinden İtalya ve Almanya’da yayımlanması planlanıyor. Proje kapsamında yayımlanacak kitaplar şunlar;
Kırmızı Başlıklı Kız
Rapunzel
Keloğlan
Pinokyo
Alaaddin’in Sihirli Lambası
Don Kişot
3 Silahşörler
Robin Hood
Pamuk Prenses
Ada’nın Günlüğü (Özgün eser)
